Nơi sống tạo sự khác biệt

Chỉ cách 3 tiếng đồng hồ từ trung tâm huyện Bát Xát bạn sẽ đến với bản làng Y Tý – thiên đường của chân mây với độ cao 2000m để hít hà một bầu không khí trong lành, ngắm quang cảnh bản làng trong bình yên mờ ảo, hay chiêm ngưỡng cảnh đẹp kỳ vĩ của những thước ruộng bậc thang. Và đặc biệt nơi đây còn là dấu ấn của những nét văn hóa độc đáo của của con người Y Tý nơi thuộc các dân tộc Hà Nhì, Mông, Dao… Một trong số những dân tộc ít người của người dân Việt Nam.

Những ngôi nhà trình tường núp dưới bóng hoa đào vào mùa xuân

Điểm ấn tượng và thu hút khi bạn đặt chân đến mảnh đất Y Tý – nơi sinh sống của người dân tộc Hà Nhì, sẽ mang đến cho bạn những cảm nhận và trải nghiệm mới. Đầu tiên bạn sẽ bị ấn tượng và cảm thấy thú vị với những ngôi nhà mà họ đang ở. Ngôi nhà được dựng lên bằng những bức tường không phải bằng gạch và xi măng hay gỗ mà là bằng đất sét đắp lên khung, mái nhà thì được phủ bằng rơm, điều này tạo cho bạn một cảm giác ấm áp vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè. Từ trên cao nhìn xuống những ngôi nhà của người dân tộc Hà Nhì trông như những cây nấm bên cạnh những dãy núi khổng lồ thoắt ẩn thoắt hiện trong làn sương sớm mai.

Ngoài vẻ đẹp đến kỳ lạ và độc đáo của ngôi nhà thì trang phục mà con gái người Hà Nhì mặc cũng là một điểm ấn tượng. Mỗi cô gái sẽ có một chiếc khăn đội đầu và một bộ tóc giả. Bộ tóc giả được làm từ len đan và tạo thành một bó, với khí hậu nơi đây khi vào mùa đông sẽ rất khắc nghiệt, nên việc đội tóc giả sẽ giúp họ luôn giữ ấm cái đầu. Cũng theo quan niệm người đồng bào Hà Nhì tóc tai, trang phục thể hiện cho nét đẹp của người phụ nữ đồng thời thể hiện sự thông minh, đảm đang khéo léo của người phụ nữ trong công việc, biểu thị cho sức khỏe và sự may mắn.

Nét đẹp hồn nhiên của những đứa trẻ Y Tý

Tiếp tục trên cuộc hành trình bạn sẽ có cơ hội tận hưởng những vẻ đẹp lễ hội đã tạo nên văn hóa và tín ngưỡng của người dân Hà Nhì. Nổi bật lên là lễ cúng thần rừng “Gạ Ma Do”, lễ trùm chăn, tạ thần nước, cầu mùa  “Khô Già Già”…được tổ chức vào ngày thìn tháng giêng – đây là nghi lễ cầu bình an, đặc biệt quan trọng cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa mùa màng bội thu đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2016. Song song với đó là hội chợ phiên Y Tý một nét văn hóa đặc trưng được tổ chức vào thứ 7 hàng tuần, chợ phiên độc đáo và khác lạ trong làn sương sớm thu hút bằng những loại nông sản sạch được người dân bày bán, những chiếc giỏ thủ công, những chiếc vòng cổ, hay tấm hoa văn thổ cẩm. Tất cả tạo nên một xã hội thu nhỏ mang đậm dấu ấn văn hóa và nét đẹp bản địa.

Người Hà Nhì có nhiều phong tục và lễ hội đặc sắc

Ẩm thực vùng miền giữ chân du khách

Một điều nữa không thể thiếu khi chúng ta khám phá văn hóa vùng miền, ngoài tìm hiểu nhà cửa, tìm hiểu về cách ăn mặc thì chúng ta cần phải tìm hiểu về những món ăn đặc trưng nơi đây. Và món ăn hội tụ những tinh túy, những văn hóa của người dân bản địa mà du khách không thể bỏ qua khi đến Y Tý đó là: Bia Hà Nhì và rượu Sim San, sâm đất Hà Sin Cô và nấm hương rừng.

Sâm đất Hà Sin Cô

Sâm Y Tý rất nổi tiếng với tên gọi là củ Hà Sin Cô. Củ sâm này có thể ăn trực tiếp, có vị ngọt, thanh mát, giòn và rất nhiều nước. Ngoài ra bạn có thể chế biến nó thành các món ăn khác nhau như nấu canh, ăn kèm với lẩu, ép nước uống. Với tác dụng giải nhiệt, giải rượu, chữa nhuận tràng và rất tốt cho người béo phì và tiểu đường. Thời điểm sâm ngon nhất là vào tháng 10 và tháng 11.

Đồng bào Hà Nhì thu hoạch củ sâm đất

Nấm hương rừng

Đến Y Tý mà không thưởng thức món nấm hương thì coi như bạn chưa từng đến Y Tý nhé. Nấm hương rừng ở đây mềm và có kích thước rất nhỏ, khi chế biến sẽ có một mùi thơm vô cùng hấp dẫn. Tháng 4, tháng 5 là thời điểm nở rộ và ngon nhất của nấm. Bạn cũng có thể mua làm quà khi ghé du lịch Y Tý nhé.